İnsan yaşamında birçok duygu vardır. Şaşkınlık, korku, endişe, öfke, kızgınlık, suçluluk, hayal kırklığı, utanma, güvensizlik, sevgi, güven duyma, sevinç, neşe, coşku, mutluluk vs. Bu iyi ve kötü hisleri gün içinde sayısız kere yaşarız, ancak çoğunlukla dikkat etmeyiz sadece bir duyguydu der geçeriz.
Oysa duygularımı, bilinçaltımızın bizimle konuşma dilidir. Duygularımızın bize ne demek istediğini anlarsak onları kontrol edebiliriz. Evet yanlış duymadınız kontrol etmek dedim. Çünkü sandığımızın aksine çoğu zaman duygularımız bizi kontrol ediyor. Duygular sandığımızdan daha güçlüdür. Düşünce tarzını, davranışlarını, insan ilişkilerini etkiler.
Bizi olumlu yönde harekete geçirebileceği gibi olumsuz olarak da etki gösterebilir. Peki olumlu ya da olumsuz olması kimin elinde? Sinirlenince kalbini kırdığın bir arkadaşından sonrasında “kusura bakma o an sinirliydim. İsteyerek yapmadım. ” diye özür dilediğinde sorumluluğu o an ki duyguna atıyorsun. Aslında asıl sorumlu olan sensin. Duygunun seni kontrol altına almasına izin vermiş oluyorsun. Hepimizin zaman zaman sonradan bu anları düşünüp utanç duyduğu oluyordur. Günümüzde çoğu kişi bu kontrolü sağlayamamaktadır.
Aslında o kadar zor olmayan bu kontrolü nasıl sağlarız?
Kişinin duygularını kontrol edebilmesinin anahtarı duygusal zekadır. Duygusal Zeka kendimizdeki ve diğerlerindeki duyguları daha iyi algılamak, anlamak ve yönetmekle ilgili bir grup yetkinlikten oluşur. Bütünsel olarak duyguları daha yapıcı bir şekilde ele almamızı ve duyguları daha iyi kullanmamızı sağlar. Duygusal zekamızı kullanarak ve geliştirerek hayat kalitemizi yükseltebiliriz.
Şimdi size duygusal zekamızı nasıl geliştirebileceğimiz hakkında bazı metotlar vereceğim.
Öncelikle kendinizi tanıyın.
Genel olarak herkes kendini tanıdığını düşünür. Ancak kendinizi tanımanın sandığınızdan çok daha fazla şey ifade ettiğini bilmelisiniz. Belirlediğiniz hedeflerin size ne kadar uygun olduğunu, hayatınızı istediğiniz gibi yaşayıp yaşamadığınızı, üstlendiğiniz rolleri ayrıntılı olarak düşünmeli ve irdelemelisiniz. Çünkü kendinizi tanımıyorsanız, aşağıda yazan önerileri uygulayamazsınız.
İşte kendinizi daha iyi tanımak için yanıtlamanız gereken birkaç örnek soru:
- Hayatımdan memnun muyum? Neleri değiştirmek istiyorum?
- Kendimi değiştirebilsem nasıl biri olmak isterdim?
- Ne için yaşıyorum?
- Pişmanlıklarım ve gerçekten yapmak istediklerim nelerdir?
- Bütün kararlarımı gerçekten ben mi alıyorum?
Olumsuz düşüncelerden kurtulun.
Gece yatmadan önce o günün hesabını kapatmak en mükemmel çözümlerden biri.
Böyle yaparsanız duygularınızı biriktirmemiş olursunuz. Her akşam yatmadan önce o günün hesabını mutlaka kapatın.
Daha çok empati kurun.
Günümüzdeki en büyük sorunlardan birisi empati kurmamak. Kendinizi karşınızdaki kişinin yerine daha çok koyun. Onun neler hissettiğini, neler düşündüğünü, neden öyle davrandığını daha çok düşünün. Göreceksiniz ki çok kazançlı olacaksınız.
Eleştirilere açık olun.
Başkasının sizin hakkınızdaki düşüncelerini öğrenmeye ya da yargılanmaya cesaretiniz olsun. Kötü bir söz duyduğunuzda hemen arkanızı dönüp gitmeyin. Tam tersine, ona neden böyle düşündüğünü sorun. Hangi davranışlarınızın sizi olumsuz yönde eleştirmesine neden olduğunu öğrenin. Böylece umursamadığınız ya da farkında olmadığınız yönlerinizin farkına varır, kendiniz hakkında bilmediğiniz şeyleri öğrenme fırsatını yakalarsınız.
Yeniliklere açık olun.
Konfor alanınızdan çıkın. Yeni düşüncelere, yeni tecrübelere, yeni insanlara, yeni mekanlara, yeni lezzetlere, kısacası yeni olan her şeye! Böylelikle bakış açınızı genişletecek ve duygu-düşünce hakimiyeti konusunda daha başarılı olabileceksiniz.
Davranışlarınızın sonuçlarını düşünün.
Adımınızı atmadan önce sonuçlarını hesap etmenin her konuda işinize yarayacağını ve sizi oluşabilecek pek çok sıkıntılı durumdan kurtaracağını bilmelisiniz.
Tepkilerinizi değiştirin.
Duygu düzenlemedeki son adım tepkinizi kontrol altına almaktır. Öncelikler vücudunuz dinleyin. Belki kalbiniz deli gibi çarpıyor, belki enerjiniz hızla düşüyor. Derin nefesler alın, tepki vermeden önce mutlaka nefesinize odaklanın ve nefesinizin sizi sakinleştirmesine izin verin.
Sizlere daha binlerce tavsiye verebilirim. Ama önemli olan dürüst olmanız. Önce kendinize dürüst olun. Duygularınızı bastırmayın, üzerini örtmeyin. Kabullenin. Zamanla hislerinizi giderek daha fazla kontrol altına almaya ve olumsuz duygularınızı dönüştürmeye başladığınızı göreceksiniz .
Güzel ve olumlu duygularla yaşamanız dileğiyle…
